سه شنبه 23 مهر 1392 

نداشتن معرفت عامل نبود احساس نیاز درونی برای انجام واجبات است

گروه اجتماعی: مدرس حوزه علیمه قم با اشاره به وارد شدن برخی مستحبات در فرهنگ عمومی و دور شدن برخی واجبات از سطح عمومی جامعه، عنوان کرد: احساس خلأ و نیاز درونی برای انجام برخی واجبات مانند حجاب، نماز و ... نیازمند معرفت است.

حجت‌الاسلام ‌والمسلمین عبدالکریم پاک‌نیا، مدرس حوزه علمیه قم، در گفت‌و‌گو با خبرگزاریبین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به اینکه برخی مستحبات در جامعه بسیار مورد توجه قرار گرفته و عمل به آنها به صورت فرهنگ عمومی درآمده است در حالی که به برخی از واجبات در جامعه بی‌توجهی می‌شود، خواستار بررسی و تحلیل دلایل این مسئله شد.

وی به برگزاری مراسم دعای عرفه و استقبال خوب مردم از این دعا اشاره کرد و گفت: در خصوص دلایل این توجه می‌توان گفت که این دعا در موقعیت خاص زمانی قرائت شده که از یک طرف مراسم حج برپا بوده در آستانه عید قربان است و از سوی دیگر آغاز حرکت امام حسین(ع) و شهادت حضرت مسلم است.

حجت‌الاسلام پاک‌نیا به نیاز فطری انسان‌ها به صحبت کردن با یک مقام بلند و قردتمند اشاره کرد و گفت: انسان‌ها نیاز دارند با کسی که می‌دانند بسیار قدرتمند است درد و دل کرده نیازهای خود را از او بطلبند و مراسمی مانند دعای عرفه در راستای رفع چنین نیازی قرار دارد و افراد با صرف وقتی محدود می‌توانند بخشی از این نیاز را به راحتی برطرف کنند.

وی در مقابل توجه به چنین مستحباتی کم بودن توجه به برخی از واجبات مانند حجاب را مطرح و ذکر کرد: دلیل کم بودن توجه به واجبی مانند حجاب این است که اولاً ما(متولیان دینی و مسئولان فرهنگی کشور) نتوانسته‌ایم این واجب را درست فرهنگ‌سازی کنیم و از سوی دیگر زیبایی حجاب به عنوان نوعی محدودیت در جامعه و فرهنگ عمومی جای گرفته است.

این مدرس حوزه علمیه قم به ملموس بودن لذت بخشی برخی از مستحبات اشاره کرد و گفت: انسان‌ها احساس می‌کنند خلأیی در وجودشان است که با مراسمی مانند دعا، اعتکاف و پناه بردن به یک قدرت بالاتر می‌توانند پر کنند. اما احساس خلأ و نیاز درونی برای انجام برخی واجبات مانند حجاب، نماز، امر به معروف و ... نیازمند داشتن معرفت است و نداشتن چنین معرفی مشکل اصلی در عمل به این واجبات است.

وی تصریح کرد: فواید و اثرات مستقیم و غیر مستقیم واجبات کمتر به فرهنگ عمومی تبدیل شده است و متعاقب آن احساس نیاز به آنها نیز درونی نشده و واضح نیست.

این استاد حوزه علمیه قم انسان را موجودی منفعت‌طلب دانست و اظهار کرد: انسان همیشه به دنبال کسب منفعت از کوتاه‌ترین و کم زحمت‌ترین راه است، در دعا احساس می‌کند چنین منفعتی حاصل شده اما در برخی از واجبات احساس می‌کند که اول باید هزینه بدهد و منتظر گرفتن منفعت خود باشد و دلیل چنین احساسی این است که متولیان فرهنگ دینی جامعه نتوانسته‌اند چنین واجباتی را درست مطرح کنند.

واجبات را وارد فرهنگ عمومی کنیم

پاک‌نیا در خصوص چگونگی تغییر فرهنگ عمومی در خصوص واجباتی مانند، نماز، گفت: عملکرد افرادی که اسوه و الگو هستند در این خصوص بسیار مهم است. مثلاً زمانی که اقامه نماز آیت‌الله بهجت نشان داده می‌شد، حتی افرادی که نمازخوان هم نبودند لذت برده عنوان می‌کردند که نماز باید اینگونه باشد.

وی ادامه داد: مردم بزرگان خود را آنطور که باید ببینند، نمی‌بینند در حالی که در زمان حضرت رسول(ص) و ائمه به دلیل زیبایی نماز و قرائت قرآن این بزرگان حتی مشرکان جمع شده تماشا می‌کردند چرا که نماز و قرائت آنها نمایشی عرفانی از دین بود، دیدن چنین حالات عرفانی در جذب مردم موثر است.

حجت‌الاسلام پاک‌نیا به نبودن فرهنگ‌سازی درست در رسانه‌ها در خصوص واجبات نیز اشاره کرد و گفت: می‌توان در رسانه‌ها تأثیرات عمل به واجبات را بهتر نشان داد و حداقل آثار عمل به واجبات را فهماند.

وی در پایان تصریح کرد: گفتنی‌ها گفته شده اما تأثیر ملموس عمل به واجبات به مردم چشانده نشده است، مثلا مردم واقعاً نمی‌دانند امر به معروف و نهی از منکر چه تأثیر ارزشمندی در بالابردن امنیت جامعه دارد.